پالت پلاستیکی یکی از ابزارهای مهم در انبارداری و حمل و نقل کالاها است که از مواد پلاستیکی ساخته می‌شود. این نوع پالت‌ها به دلیل ویژگی‌های خاص خود، محبوبیت زیادی در انبارداری صنایع مختلف پیدا کرده‌اند. استفاده از پالت پلاستیکی در انبار ها به دلیل سبکی وزن آن ها سبب آسان تر شدن حمل و نقل و جابجایی ها نیز می شود.
همچنین مقاومت بالای این پالت های پلاستیکی، آن ها را ضد آب و ضد رطوبت ساخته است، در نتیجه برای حمل و نگهداری کالاهای مرطوب یا در انبارهایی با رطوبت بالا مناسب‌اند. این پالت‌ها معمولاً دوام بالایی در برابر فشار و ضربه ناشی از حمل کالاهای موجود در انبار دارند و می‌توانند وزن بالایی از بار را تحمل کنند.
به طور کلی، پالت‌های پلاستیکی به عنوان یک راهکار مؤثر در مدیریت و نگهداری کالاها، در انبارها و همچنین در حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انبار چیست؟

انبار تأسیساتی است که با قفسه های ذخیره سازی، تجهیزات جابجایی و پرسنل و منابع مدیریتی همراه است. انبارها این امکان را می دهند که تفاوت بین جریان ورودی کالا (دریافتی از تامین کنندگان، مراکز تولید و غیره) و جریان خروجی کالا ها، کنترل و مدیریت شوند. در واقع کالاهایی که برای تولید، فروش و غیره به آنجا ارسال می شوند. لازم به ذکر است که معمولا ورودی و خروجی کالا ها در مجموعه ها و صنایع مختلف با هم هماهنگ نیستند که این امر از دلایل اهمیت داشتن انبار محسوب می شود.

انواع انبار ها

همان طور که اشاره شد، انبارها نقش کلیدی در مدیریت موجودی و زنجیره تامین دارند. انتخاب نوع مناسب انبار بر اساس نیازها و شرایط مختلف می تواند به افزایش بهره وری کمک کند. در ادامه به تفکیک انواع انبارها از جهات مختلف می پردازیم:

انبار سرپوشیده      

انبارهای داخلی، ساختمان هایی با سقف و دیوارهای کامل هستند که مواد و محصولات در آن ها نگهداری می شود. این نوع انبارها برای نگهداری محصولات حساس به شرایط محیطی مانند مواد غذایی، دارو و لوازم الکترونیکی مناسب هستند. 

انبار روباز

انبارهای روباز سقف و دیوار کامل ندارند و عموماً برای نگهداری مواد مقاوم در برابر آب و هوا استفاده می شوند. این نوع انبارها برای نگهداری مواد اولیه مانند فلزات، چوب و محصولات سنگین مناسب هستند.

انبار نیمه سرپوشیده

این انبارها ترکیبی از انبارهای سرپوشیده و روباز هستند به طوری که یک قسمت از آن ها دارای سقف و قسمت دیگر باز است. این نوع انبارها برای نگهداری انواع موادی که نیاز به حفاظت نسبی دارند مانند مواد شیمیایی و قطعات صنعتی مناسب هستند.

انبار زیرزمینی

انبارهای زیرزمینی در زیر سطح زمین ساخته شده اند و معمولاً برای نگهداری مواد حساس به دما و رطوبت مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع انبارها برای نگهداری محصولات غذایی، مواد شیمیایی و دارو مناسب هستند.

انبارهای طبقاتی

انبارهای چند طبقه دارای طبقات متعدد برای نگهداری مواد بوده و به طور بهینه از فضای عمومی استفاده می کنند. این نوع انبارها برای نگهداری مواد سبک و متوسطی که نیاز به فضای زیادی دارند، مانند قطعات الکترونیکی و پوشاک مناسب هستند.

انبار کانتینری

در این انبار می بایست جهت دسترسی سریع تر و مدیریت موجودی انبار، کانتینرها را بر اساس نوع کالا دسته بندی کرده تا با استفاده از سیستم های خودکار، پیگیری مکان کانتینر و کنترل ورودی و خروجی کالا ها، بهره وری روند کار، بهبود یابد.

انبار سوله

در انبارهای سوله ای می بایست چیدمان کالاها به گونه ای سازماندهی شوند که استفاده بهینه از فضای عمودی و تسهیل دسترسی به کالاها امکان پذیر باشد. علاوه بر این، نصب یک سیستم تهویه مناسب و روشنایی کافی می تواند شرایط نگهداری کالاها را بهبود بخشد و ایمنی کارکنان را تضمین کند. 

انبار عمومی

این نوع انبارها جهت ذخیره سازی انواع کالا ها برای استفاده عموم طراحی شده اند که مشتریان آن می توانند به طور اجاره ای از فضای این انبارها جهت ذخیره سازی موقت یا دائمی کالا های خود استفاده کنند.

انبار خصوصی

انبارهای خصوصی منحصراً توسط یک شرکت یا سازمان برای نگهداری کالاها استفاده می شود. این انبارها به صاحبان کالا این امکان را می دهند که کنترل و مدیریت کامل موجودی خود را داشته باشند.

انبار لجستیک

انبارهای لجستیک برای ارائه خدمات لجستیک شرکت ها هستند. این انبارها شامل خدمات بسته بندی، برچسب زدن، توزیع و مدیریت موجودی بوده و به کسب و کارها کمک می کنند تا فرآیندهای زنجیره تامین خود را بهبود بخشند. 

انبار سردخانه

انبارهای سردخانه خدمات نگهداری کالا با دمای پایین و کنترل شده را ارائه می دهند. این انبارها برای نگهداری مواد غذایی، دارو و سایر محصولات حساس به دما و دارای سیستم خنک کننده و کنترل دما هستند.
غیر از موارد نام برده، انواع مختلفی از دیگر انبارها وجود دارد که هر کدام برای نگهداری اقلام خاصی طراحی و بهینه شده اند. انتخاب نوع مناسب انبار و مدیریت صحیح آن، کلید موفقیت در حفظ و نگهداری موثر دارایی های هر مجموعه ای است.

تجهیزات انبار

استفاده از تجهیزات انبار، متناسب با نوع فعالیت و کاربرد مورد نظر، علاوه بر این که فرآیند انبارداری را سهولت می بخشد، مانع آسیب دیدگی و خرابی محصول شده و احتمال بروز مشکلات دیگر را کاهش می دهد. در واقع با استفاده از تجهیزات انبار می توان راندمان کاری را بالا برده و سبب بکارگیری نقش موثرنیروی کار در فعالیت های انبارداری نیز شد. به طور کلی تجهیزات انبار طیف وسیعی از ابزارها، ماشین‌ها، وسایل نقلیه و راه‌حل‌های ذخیره‌سازی را در بر می‌گیرد تا مدیریت موجودی، ذخیره‌سازی، بازیابی و حمل و نقل کالا را در یک محیط انبار تسهیل کند.
برای انتخاب تجهیزات مناسب برای عملیات مورد نظر در انبار، می بایست به عواملی مانند اندازه و چیدمان انبار، انواع کالاهای در دسترس، حجم موجودی و نیازهای خاص ذخیره سازی و... توجه نمود. چند مورد از برترین تجهیزات موجود در انبار مورد نیاز در هر مجموعه شامل:

• ملزومات مورد نیاز دفتری
• پالت پلاستیکی جهت نگهداری و حمل محصول
• جک پالت دستی از تجهیزات حمل و جابجایی
• لیفتراک، استاکر، و سایر وسایل نقلیه هدایت شونده خودکار
• تسمه نقاله
• قفسه بندی ها
• بارکدخوان
• تجهیزات ایمنی
• و...

هریک از موارد نامبرده کارایی بسیاری در انبارداری صنایع مختلف داشته که به این دلیل، استفاده از آن ها در انبار بسیار حائز اهمیت می باشد زیرا به تسهیل در روند انبارداری نیز کمک خواهند کرد. با توجه به هدف مقاله که به نقش پالت پلاستیکی به عنوان یکی از تجهیزات انبار در انبارداری کالا ها اشاره می کند، در ادامه این مطلب به این محصول و موارد مربوط به آن و نقش گسترده پالت پلاستیکی در انبارداری نیز می پردازیم.

پالت پلاستیکی چیست؟

پالت پلاستیکی یکی از تجهیزات صنعتی مسطح، ساخته شده از مواد پلیمری بادوام است که برای حمل و نقل، نگهداری و جابجایی کالا استفاده می شود. بر خلاف پالت های چوبی سنتی که در گذشته بیشتر کاربرد داشتند، پالت های پلاستیکی در برابر رطوبت، مواد شیمیایی و آفات مقاوم بوده و برای محیط های بهداشتی ایده آل هستند.
پالت های پلاستیکی، پایداری مکانیکی را برای میزان عمده ای از کالاها در حین جابجایی فراهم می کنند تا کیفیت آنها حفظ شود. هندلینگ شامل کلیه فعالیت های مربوط به بلند کردن، جابجایی از نقطه ای به نقطه دیگر، انباشته کردن، ذخیره سازی محصول و حمل و نقل از راه دور از طریق زمین یا دریا می باشد. برای تسهیل جابجایی کالا در هندلینگ، پالت های پلاستیکی به گونه ای طراحی شده اند که با تجهیزاتی مانند لیفتراک، جک پالت و لودر جلو قابل جابجایی باشند و بتوانند روند فعالیت ها را نیز تسهیل ببخشند.
در واقع آنها یکی از ابزارهای مهم در زنجیره تامین و صنعت لجستیک و انبارداری نیز محسوب می شوند.

از ویژگی های مهم پالت های پلاستیکی می توان به استحکام و مقاومت بالا در برابر ضربه و مقاومت در برابر خوردگی، رطوبت و آتش سوزی اشاره کرد.
تمام پالت های پلاستیکی با فرآیند قالب گیری تولید می شوند. چندین تکنیک قالب گیری بسته به کاربرد و ویژگی های مورد نظر پالت وجود دارد.
ابعاد و اندازه پالت های پلاستیکی از استاندارد های تعریف شده پیروی می کند تا مطابق با نیاز صنایع انبارداری و لجستیک مورد استفاده قرار گیرند تا بتوانند به فرآیند ذخیره سازی و جابجایی کالا در انبارها سهولت ببخشند و نیاز صنایع مختلف را نیز تامین نمایند.

مشخصات پالت انبارداری

پالت‌های پلاستیکی مخصوص انبارداری دارای مشخصات و ویژگی‌هایی هستند که آن‌ها را برای استفاده در محیط‌های انبار مناسب می‌سازد. برخی از این مشخصات عبارتند از:

• جنس مقاوم: پالت‌های پلاستیکی معمولاً از مواد مقاوم و ضد زنگ، مانند پلی‌پروپیلن یا پلی‌اتیلن ساخته می‌شوند که در برابر خوردگی و آسیب فیزیکی که در محیط های انبار مشهود است، مقاوم هستند.
• سبک بودن: پالت های انبارداری نسبت به پالت‌های چوبی یا فلزی سبک‌تر هستند، که حمل و نقل و جابجایی آن‌ها را آسان‌تر می‌کند. این امر در جابجایی ها در انبار بسیار حائز اهمیت است. چون سبک وزن بودن پالت به حرکت جابجایی ها سرعت می بخشد.
• مناسب برای بهداشت: پالت‌های پلاستیکی به راحتی تمیز می‌شوند و بنابراین برای استفاده در انبارداری محصولات صنایع غذایی و دارویی مناسب هستند.
• مقاومت در برابر رطوبت: این پالت‌ها معمولاً در برابر رطوبت مقاوم هستند، که آن‌ها را برای استفاده در محیط‌های انبار با رطوبت بالا مناسب می‌سازد.
• طراحی کارآمد: بسیاری از پالت‌های پلاستیکی مورد استفاده در انبارداری صنایع مختلف، طراحی‌هایی دارند که امکان دسترسی آسان با لیفتراک و دیگر تجهیزات جابجایی را فراهم می‌آورد.
• قیمت مقرون به صرفه: به‌طور کلی، سرمایه‌گذاری و هزینه های اولیه برای خرید پالت‌های پلاستیکی در انبارداری شرکت ها، ممکن است بیشتر از پالت‌های چوبی باشد، اما طول عمر بالای آن‌ها و کم بودن نیاز به تعمیرات، این هزینه را جبران می‌کند. به نحوی که در دراز مدت می توان از عملکرد این پالت های پلاستیکی بهره مند شد.
• دسته‌بندی بار: برخی از پالت‌ها دارای طراحی‌های ویژه‌ای هستند که امکان بارگذاری و دسته‌بندی بهتر محصولات را در قفسه بندی انبار ها فراهم می‌آورند.
• مقاومت در برابر مواد شیمیایی: برخی از پالت‌های پلاستیکی می‌توانند در برابر مواد شیمیایی خاص مقاوم باشند، که برای ذخیره سازی کالا در انبار های صنایع شیمیایی و دارویی از اهمیت خاصی برخوردار است.

با توجه به این مشخصات، پالت‌های پلاستیکی می‌توانند انتخاب مناسبی برای انبارداری و نگهداری انواع کالاها باشند.
ابعاد پالت پلاستیکی برای انبارداری کالا می‌تواند بسته به تولیدکننده و نیاز خاص صنایع متفاوت باشد. اما ابعاد متداول و رایج برای پالت‌های پلاستیکی عبارتند از:

• پالت اندازه استاندارد (EU Pallet): 

   - 1200 میلی‌متر × 800 میلی‌متر

• پالت اندازه آمریکایی:

   - 48 اینچ × 40 اینچ (حدود 1219 میلی‌متر × 1016 میلی‌متر)

• پالت‌های بزرگ‌تر:

   - 1200 میلی‌متر × 1000 میلی‌متر

• پالت‌های کوچک‌تر:

   - 800 میلی‌متر × 600 میلی‌متر

این ابعاد به دلیل استاندارد بودن و هماهنگی با تجهیزات انبارداری و حمل‌ونقل در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

اهمیت پالت پلاستیکی برای انبار

همان طور که بیان شد پالت‌های پلاستیکی یکی از ابزارهای کلیدی در مدیریت انبار هستند و اهمیت زیادی دارند. این ویژگی به کاهش هزینه‌های حمل و نقل و نیروی انسانی نیز کمک می‌کند.
استفاده از پالت‌های پلاستیکی در انبار می‌تواند بهبود کارایی، کاهش هزینه‌ها و ایجاد شرایط بهتر برای نگهداری کالاها را به همراه داشته باشد. همچنین به کارگیری پالت پلاستیکی متناسب با کالا و فضای مورد نیاز با ابعاد استاندارد، نگهداری و جابجایی کالاها در بهترین شرایط انبار را به دنبال خواهد داشت. 

کاربرد پالت پلاستیکی برای انبار

پالت های پلاستیکی برای انبار کاربرد گسترده ای دارند. فرآیند نگهداری و ذخیره سازی کالا، تفکیک کالا ها، قفسه بندی، نحوه تعیین چیدمان، جا به جایی های درون سازمانی و برون سازمانی و... همگی از کاربرد های پالت های پلاستیکی مخصوص انبار تعیین می گردد. 
به طور کلی پالت‌های پلاستیکی به عنوان ابزاری بسیار مفید در انبارها و مدیریت موجودی استفاده می‌شوند.
پالت‌های پلاستیکی معمولاً از جنس پلی‌پروپیلن یا پلی‌اتیلن ساخته می‌شوند که بسیار سبک و در عین حال مقاوم در برابر ضربه و سایش هستند. وزن سبک پالت های پلاستیکی کاربرد آن ها را گسترش داده و به راحتی برای استفاده در زیر بار مطلوب کرده است.
پالت های پلاستیکی، در محیط‌های مرطوب یا سرد به خوبی عمل می‌کنند، بدون آنکه دچار پوسیدگی یا تغییر شکل شوند.
به راحتی می‌توان آن‌ها را شستشو داد و تمیز کرد، که این ویژگی برای صنایع غذایی و بهداشتی بسیار مهم است. طراحی و ساختار آن‌ها اجازه می‌دهد تا بارهای سنگین را تحمل کنند که این ویژگی برای انبارهای بزرگ و با حجم کار بالا ضروری است.
در مجموع این پالت‌ها معمولاً عمر طولانی‌تری نسبت به پالت‌های چوبی دارند و می‌توانند بارها و بارها استفاده شوند.

چیدمان پالت پلاستیکی در انبار

چیدمان پالت پلاستیکی در انبار به چندین عامل بستگی دارد، از جمله نوع کالاها، فضای موجود در انبار و نوع پالت‌ها. در مورد چیدمان پالت پلاستیکی در انبار می توان گفت؛
استفاده از از روش‌های مختلفی مانند چیدمان ردیفی (FIFO: First In First Out) و LIFO (Last In First Out) بهترین گزینه اند. این روش‌ها به مدیریت بهتر موجودی کمک می‌کنند.
فاصله کافی بین پالت‌ها باید حفظ شود تا دسترسی آسان به کالاها فراهم شده و خطر آسیب دیدگی کالاها کاهش یابد. همچنین، از لحاظ ایمنی نیز باید به فضای عبور و مرور توجه شود.
در صورت امکان، می‌توان از قفسه‌های مخصوص برای نگهداری پالت‌های پلاستیکی استفاده کرد. این کار باعث بهینه‌سازی فضای انبار می‌شود.
به این امر باید توجه شود که پالت‌های سنگین‌تر باید در پایین و پالت‌های سبک‌تر بالاتر از آنها چیده شوند تا از سقوط و آسیب جلوگیری شود.
کالاهای مشابه یا مرتبط با یکدیگر را می بایست در کنار هم قرار داد تا زمان جستجو و دسترسی به آنها، کاهش یابد. چیدمان صحیح بار و کالا بر روی پالت پلاستیکی، کلیدی برای حفظ ایمنی، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها در فرآیندهای انبارداری و حمل‌ونقل است. با رعایت اصول صحیح چیدمان، می‌توان از آسیب دیدن کالاها جلوگیری کرده، فضای انبار را بهینه استفاده کرده و هزینه‌های مربوط به بسته‌بندی و جابه‌جایی را کاهش داد.
چیدمان صحیح بار بر روی پالت پلاستیکی بسیار حائز اهمیت است زیرا چیدمان نامناسب می‌تواند منجر به سقوط کالاها، آسیب به کارکنان و تجهیزات و همچنین ایجاد خسارت‌های مالی شود.
از طرفی با بهینه‌سازی فضای انبار و کاهش آسیب به کالاها، هزینه‌های نگهداری و جابه‌جایی نیز کاهش می‌یابد.
به طور کلی اصول چیدمان بار روی پالت پلاستیکی با توجه به رنگ ، وزن، مدل و نوع پالت بستگی دارد. استفاده از پالت  پلاستیکی با رنگ بندی در چیدمان انبار سبب هماهنگی بیشتری نیز می شود.
همچنین به کمک توزیع یکنواخت وزن کالا ها به طور مساوی روی پالت از ایجاد فشار بیش از حد روی یک نقطه جلوگیری می شود.
روش‌های چیدمان بار بر روی پالت پلاستیکی در دو مدل بلوکی و ردیفی نیز انجام می شود.
در روش بلوکی، برای کالاهای سنگین، استفاده از چیدمان بلوک های منظم بر روی پالت پلاستیکی بهره می گیرند.
در روش چیدمان ردیفی برای کالاهای سبک، از ردیف های منظم پالت نیز استفاده می شود.
چیدمان ترکیبی هم که مجموعه ای از روش بلوکی و هم ردیفی می باشد نیز ممکن است در انبارها استفاده شود.

مدیریت پالت پلاستیکی در انبار

با توجه به مطالب گفته شده در این مقاله؛ می توان به اهمیت مدیریت پالت پلاستیکی در انبار پی برد. در واقع پالت‌های پلاستیکی برای تناسب با سیستم‌های قفسه‌بندی انبار، استاندارد شده‌اند و ادغام آن‌ها، سیستم‌های موجود را آسان می‌کند. این امر به کاهش هزینه های عملیاتی کمک می کند زیرا نیاز به خرید تجهیزات اضافی برای مدیریت پالت ها را از بین می برد. بدین ترتیب پالت های پلاستیکی، به یک راه حل مقرون به صرفه برای مدیریت عملیات انبار نیز تبدیل خواهد شد.