پالت یک کالای بسیار رایج در صنعت حمل و نقل و لجستیک است که به عنوان یک سازه صنعتی برای انبار و جابجایی کالا در طول زنجیره تامین ساخته شده است. انواع مختلفی از پالت در بازار وجود دارد که می توان آن ها را بر اساس ابعاد، ساختار یا مواد ساخت، طبقه بندی کرد. متداول ترین مواد برای تولید این تراز کننده های صنعتی، چوب و پلاستیک است.
در واقع پالت ها استانداردهای رایج در مورد ابعاد و قالب را فراهم می کنند. آن ها همچنین می بایست قابلیت جابجایی با جک پالت های دستی یا لیفتراک را داشته باشند و ایمنی لازم را برای کالاهای حمل شده تضمین کنند.
به طور کلی دو خانواده بزرگ پالت در بازار وجود دارد:

• پالت چوبی
• پالت پلاستیکی

البته قابل ذکر است که پالت های فلزی هم در صنایع محدودی قابل استفاده اند اما گستردگی این دو پالت نامبرده را ندارند.
انتخاب بین پالت چوبی یا پلاستیکی یا دانستن اینکه کدام یک برای نیازهای لجستیکی هر شرکت مناسب‌تر است، برای بهینه‌سازی هزینه‌ها و جلوگیری از مشکلاتی که می‌تواند زنجیره تامین را به خطر بیندازد، ضروری است. از این رو قبل از انتخاب یکی از آن ها، می بایست ویژگی ها و کاربرد هر نوع پالت را نیز بدانید. 
از این رو در ادامه این مقاله به بررسی ویژگی های پالت چوبی و پالت پلاستیکی و تفاوت میان این دو سازه صنعتی می پردازیم تا در هنگام تهیه هریک با توجه به نیاز خود، مناسب ترین گزینه را انتخاب کنید.

پالت چوبی

پالت های چوبی اولین پالت هایی بودند که وارد بازار شدند به گونه ای که اولین استفاده از آن ها به بیش از 100 سال قبل باز می گردد. در طول سال‌ها، آن ها برای انطباق با مدل‌های حمل ‌و نقل جهانی به طور فزاینده تکامل یافته‌اند و به همین دلیل استانداردهای پالت EUR یا EPAL تعریف شده‌اند که با اندازه (80*120 سانتیمتر) مطابقت دارد که برای موارد صادراتی ایده آل می باشد. با این وجود با تجارت بین المللی و گسترش حمل و نقل دریایی بر روی کانتینرها، استاندارد دیگری از پالت (100*120سانتیمتر) معرفی شد که بعدها بسیاررایج گردید.
با این حال، با توسعه تجارت بین‌المللی، پالت‌های چوبی، هم در مقاومت در برابر رطوبت و هم به دلیل این واقعیت که اغلب ناقل انگل‌ها و حشرات تودرتو هستند، مسائل مهمی را خاطر نشان کردند.
به همین دلیل، در سال‌های اخیر مقررات بین‌المللی برای پالت‌های چوبی ارائه شد که روش‌هایی مانند گندزدایی را برای از بین بردن هرگونه خطر انتقال ارگانیسم‌های ناخواسته ارائه داد.
در واقع طی سال‌ها، این پالت‌های چوبی در بخش‌هایی غیر از بخش‌های حمل و نقل کالا مانند انبارهای خودکار، یا در صنایع شیمیایی و دارویی و صنایع غذایی که در آن رعایت بهداشت بسیار ضرورت داشت، استفاده شدند. اما برخی ویژگی های نامطلوب این پالت های چوبی و نیازهای جدید صنایع، منجر به توسعه راه حل هایی برای تولید پالت جدید شد و سرانجام سبب روی کارآمدن پالت پلاستیکی نیز گردید.

پالت پلاستیکی

پالت های پلاستیکی تزریقی در سال های اخیر محبوبیت فزاینده ای به دست آورده اند. دلیل این موفقیت را باید در سهولت کاربرد آن ها در صنایع مهمی چون غذایی جستجو کرد. در ادامه این مقاله خواهیم دید که چه مواردی ارزش انتخاب پالت پلاستیکی را دارد و مزایا و معایب آن در مقایسه با معادل چوبی آن به چه صورت می باشد.
برای این امر لازم است به مقاومت پالت های پلاستیکی توجه ویژه ای شود. زیرا نوع پلاستیک، ضخامت و شیارهای استفاده شده، سیستم ساخت قالب و نوع تزریق بر استحکام پالت نیز تاثیر می گذارد.
پالت های پلاستیکی از نظر استفاده، معیارهای ساخت و ابعاد پالت های چوبی یورو را رعایت می کنند، بنابراین حداقل در این موارد، وجه مشترکی با پالت های چوبی دارند.
همچنین پالت های پلاستیکی هنگامی که در انبارهای خودکار استفاده می شوند و یا در حمل و نقل محصولات غذایی یا در تمام کاربردهایی که بهداشت عامل مهمی است، مزایای آشکاری را ارائه می دهند.

تفاوت پالت پلاستیکی و پالت چوبی چیست

چند سالی است که این بحث وجود دارد که آیا بهتر است از پالت های چوبی استفاده کنیم یا پلاستیکی. از این رو طی بررسی های متعدد محققان، نتایج گسترده ای به دست می آید که انتخاب هر پالت را با توجه به ویژگی های مورد نیاز هر صنعتی مطرح می کند و جواب قطعی را در نوع کاربرد مد نظر نشان می دهد. اما اگر بخواهیم به تفاوت هایی که میان این دو پالت وجود دارد بپردازیم به شرحی از موارد زیر می رسیم.

پالت های چوبی و پالت های پلاستیکی علاوه بر جنس مواد، به دلایل دیگری مانند وزن، قیمت یا دوام نیز متفاوت هستند. در حال حاضر، پالت های چوبی بیشترین استفاده را در بخش لجستیک دارند، اگرچه پالت های پلاستیکی به لطف مزایایی که برای شرکت ها و به ویژه اپراتورهای لجستیک ارائه می دهند، رو به افزایش اند. موارد زیر از مهمترین ویژگی ها و تفاوت های پالت پلاستیکی و پالت چوبی می باشند :

مواد تولیدی

اکثر پالت های پلاستیکی با استفاده از فرآیند قالب گیری تزریقی با فشار بالا ساخته می شوند. معمولاً در تولید آن ها از پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) استفاده می شود، نوعی پلاستیک که رطوبت را جذب نمی کند. بنابراین تمیز نگه داشتن آن از میکروب و عوامل محیطی نسبتاً آسان است. اینگونه پالت پلاستیکی تزریقی ساخته می شود. از سوی دیگر، پالت‌های چوبی با چوبی ساخته می‌شوند که بیشتر از درختان مخروطی (کاج و صنوبر) یا از گونه‌های برگ‌دار مانند راش، شاه بلوط، افرا یا صنوبر تهیه می‌شود.

وزن

یکی دیگر از تفاوت های این دو پالت، وزن آن است: یک پالت چوبی یورو حدود 25 کیلوگرم وزن دارد، در حالی که وزن پالت پلاستیکی به طور معمول حدود 15 کیلوگرم کمتر است. این تنوع، کار با پالت های چوبی را به صورت دستی دشوارتر می کند.
در واقع وزن یک عامل تعیین کننده در انتخاب نوع پالت است، به ویژه برای شرکت های حمل و نقل هوایی که معمولا پالت های پلاستیکی را به منظور کاهش هزینه ها ترجیح می دهند.

قیمت واحد

پالت های چوبی به دلیل جنس و روش ساخت معمولاً ارزان تر از پالت های پلاستیکی هستند، زیرا فرآیند قالب گیری تزریق پلاستیک صنعتی به ماشین آلات تخصصی بیشتری نیاز دارد. از آنجایی که تولید آن ها آسان تر و ارزان تر است، عرضه پالت های چوبی در بازار به طور مداوم در حال رشد است و قیمت آن ها به طور فزاینده ای رقابتی است. البته قیمت به متغیرهای زیادی بستگی دارد، اما، به عنوان یک قاعده کلی، یک پالت چوبی جدید می تواند قیمت کمتری داشته باشد. پالت های پلاستیکی بسته به روش ساخت و استحکام، بیشتر از پالت های چوبی قیمت گذاری می شوند.

مدت زمان

دوام پالت های پلاستیکی به چند دلیل بیشتر از پالت های چوبی است: چوب یک ماده آلی است که تخریب و تغییر شکل می دهد. پالت های چوبی علاوه بر اینکه در چندین قسمت ساخته می شوند، به مرور زمان خراب شده و وقتی خیس می شوند، قارچ ها و باکتری ها نیز ظاهر می شوند. با وجود این، مزیت پالت های چوبی این است که در صورت آسیب دیدن به راحتی قابل تعمیر هستند و در نتیجه عمر مفید آن ها افزایش می یابد.
پالت های پلاستیکی معمولاً به صورت یک تکه ساخته می شوند و به دلیل اینکه دارای مواد ضد آب و غیر متخلخل اند، کمتر در معرض آسیب هستند. علاوه بر این، آنها نیاز به تعمیر و نگهداری ندارند و به راحتی با آب یا هر محصول شوینده، تمیز می شوند.

ایمنی

عدم وجود میخ و تراشه در پالت‌های پلاستیکی باعث می‌شود که حمل و نقل آنها ایمن‌تر و از نظر اندازه یکنواخت‌تر از پالت‌های چوبی باشد. با این حال، اگر پلاستیک مرطوب شود، خطر لیز خوردن پالت ها از چنگال لیفتراک وجود دارد.
پالت های چوبی تاب خورده یا نیمه شکسته می توانند هنگام نگهداری روی قفسه ها باعث بروز حوادث شوند. به همین دلیل، انبارهای اتوماتیک دارای سیستم‌های کنترل شکل و کیفیت خودکار هستند که بررسی می‌کنند که همه پالت‌ها سالم باشند و درغیر این صورت باید تعمیر شوند. زیرا هدف تضمین ایمنی نصب و کالا است.

ظرفیت بار

ظرفیت بار پالت های پلاستیکی و چوبی کاملا مشابه است. پالت اروپایی یا پالت یورو می تواند تا 1500 کیلوگرم را در قفسه ها تحمل کند در حالی که روی زمین بدون حرکت تا 4000 کیلوگرم وزن را تحمل می کند.
از طرف دیگر، پالت پلاستیکی ظرفیت بارگذاری کمی در قفسه ها (تقریباً 1250 کیلوگرم) دارد اما در سطح زمین این مقدار نیز بالاتر است، در واقع بسته به نوع پالت می تواند به 8000 کیلوگرم نیز برسد.

قابلیت بازیافت

پالت‌های پلاستیکی بازیافت پذیر هستند و قابل بازگشت به چرخه تولید نیز می باشند و می توانند به سهولت بازسازی شوند اما پالت چوبی به دلایلی چون خوردگی و تخریب، از قابلیت بازسازی کمتری نیز برخوردار اند.

قابلیت انباشتگی

پالت های چوبی و پلاستیکی نیز از نظر بهینه سازی فضا به ویژه در حمل و نقل و نگهداری پالت های خالی با هم تفاوت دارند.
در حالی که پالت‌های پلاستیکی می‌توانند روی هم چیده شوند، تا 50 درصد در فضا در حین حمل و نقل و ذخیره‌سازی صرفه‌جویی می‌کنند، پالت‌های چوبی را می‌توان روی هم چیدمان کرد، اما تودرتو نیستند.

مطابق با استاندارد بین المللی

پالت‌های چوبی ممکن است حاوی ارگانیسم‌هایی باشند که اگر به کشورهای دیگر وارد شوند، به محیط زیست آسیب رسانند. به همین دلیل آن ها باید با استاندارد بهداشت گیاهی اروپا (NIMF-15) که استفاده و حمل و نقل پالت ها را برای استفاده در تجارت بین المللی تنظیم می کند، مطابقت داشته باشند. پالت های چوبی که می بایست با استاندارد مربوطه نیز مطابقت داشته باشند، برای جلوگیری از تکثیر انگل ها در هنگام مبادله بین المللی کالا، نیاز به ضدعفونی چوب دارند.
پالت های پلاستیکی از استاندارد های بهداشت گیاهی مستثنی هستند و عمدتاً در صنایع غذایی استفاده می شوند، زیرا تهویه، بهداشت و ایمنی بیشتر را نیز تضمین می کنند. علاوه بر این، پالت های پلاستیکی پلی پروپیلن با چگالی بالا برای حمل و نقل بین المللی نیازی به گواهینامه یا اسناد ندارند.

پالت پلاستیکی بهتر است یا پالت چوبی ؟

تعیین اینکه آیا پالت پلاستیکی بهتر از پالت چوبی است یا برعکس، تصمیمی دشوار است که به متغیرهای زیادی بستگی دارد. در سال های اخیر، پالت های پلاستیکی به ویژه در بخش کشاورزی و مواد غذایی اهمیت پیدا کرده اند. با این حال، تفاوت قیمت بین دو نوع پالت به این معنی است که پالت چوبی همچنان واحد بارگیری در صنایع متعددی محسوب می شود. این بازار همچنین انواع دیگری از پالت ها را در اندازه ها و شکل های مختلف مانند پالت های نئوپان و حتی پالت های فلزی ارائه می دهد. این طیف گسترده به هر شرکتی اجازه می دهد تا برای بهینه سازی زنجیره تامین، نوعی از پالت را انتخاب کند که به بهترین وجه برای نیازهای لجستیکی آن ها مناسب است و نیازهای آنان را نیز برطرف می کند.